Điện trở là gì? Đây là câu hỏi và cũng là thuật ngữ dễ bắt gặp trong lĩnh vực liên quan đến điện. Nhưng không phải ai cũng rõ về điện trở, các loại điện trở đang được ứng dụng. Để hiểu thêm về điện trở, hãy cùng theo dõi với Hợp lực MEP nhé.
Mục Lục Nhà Cấp 4
Khái niệm điện trở là gì?
Trong chương trình học vật lý, đa số mọi người thường nghe nhiều đến thuật ngữ điện trở là gì. Khái niệm điện trở cũng xuất hiện hiện nhiều và thường xuyên trong các bài giảng trên trường học.
Vậy điện trở là gì? Đây là một đại lượng vật lý, viết tắt là R – Resistor, là một loại đại lượng đặc trưng cho tính chất cản trở dòng điện của vật liệu. Bạn có thể hiểu là nếu một vật có tính dẫn điện tốt thì điện trở sẽ nhỏ, còn nếu khả năng dẫn điện kém thì điện trở lớn.
Đơn vị đo lường của điện trở
Khi đã hiểu cơ bản về khái niệm điện trở là gì, tiếp theo chính là đơn vị đo lường của điện trở. Điện trở có đơn vị đo là Ohm (ký hiệu Ω) theo hệ đo lường quốc tế (SI). Tên của ký hiệu này được đặt theo tên của nhà vật lý người Đức, người đã phát biểu định luật Ohm.
Ohm là tỉ số giữa hiệu điện thế và cường độ dòng điện . Một Ohm tương đương với AV. Những giá trị điện trở khác nhau gồm có:
- Milliohm (m Ω): 1 mΩ = 10^(−3) Ω
- Kilohm (k Ω): 1 kΩ = 10^3 Ω
- Megohm (M Ω): 1 MΩ = 10^6 Ω
Phân loại các loại điện trở
Khi tìm hiểu điện trở là gì, bạn cũng cần hiểu rõ về các loại điện trở trên thị trường. Cụ thể:
Phân loại theo giá trị của điện trở
Điện trở có giá trị cố định: loại này được cố định giá trị điện trở suất ngay từ khi sản xuất và nó sẽ không thể thay đổi trong quá trình sử dụng. Các loại điện trở này là: điện trở làm bằng chì hoặc điện trở hợp chất cacbon.
Điện trở có giá trị không cố định: giá trị điện trở suất có thể thay đổi được trong quá trình sử dụng.
Phân loại theo tính chất dẫn điện
Điện trở tuyến tính: khi sự chênh lệch điện áp gia tăng thì trở kháng cũng không có sự thay đổi.
Điện trở phi tuyến tính: khi có dòng điện đi qua thì giá trị điện trở suất sẽ thay đổi, sự thay đổi này tỉ lệ thuận với sự chênh lệch điện áp trên nó.
Phân loại theo chức năng
Điện trở chính xác: độ chính xác cao, giá trị dung sai rất thấp
Điện trở nhiệt: loại này rất nhạy cảm với nhiệt, dựa vào nhiệt độ trong quá trình hoạt động thì giá trị của điện trở suất sẽ có sự thay đổi tùy theo.
Điện trở nóng chảy: loại điện trở này có tính chất đặc biệt là dễ bị nung hỏng khi công suất đi qua điện trở bị vượt mức cho phép. Khi công suất trở lại trong mức cho phép thì điện trở sẽ lại trở lại hoạt động như bình thường. Còn khi điện áp vượt mức, điện trở sẽ như một chiếc cầu chì nhằm bảo vệ mạch điện.
Điện trở quang: quang trở của nó cũng sẽ dễ thay đổi giá trị trở kháng theo ánh sáng chiếu vào bề mặt của nó. Trong môi trường tối, điện trở quang có giá trị rất cao, nó bị giảm khi tiếp xúc với ánh sáng, nhất là với ánh sáng mạnh.
Công dụng cơ bản của điện trở
Trong các thiết bị điện tử thì điện trở có mặt ở khắp mọi nơi. Nó đóng vai trò là linh kiện quan trọng không thể thiết trong mạch điện. Nên bên cạnh khái niệm điện trở là gì thì tác dụng của điện trở có thể kể đến như:
- Khống chế dòng điện quá tải sao cho thích hợp
- Mắc điện thành cầu phân áp nhằm có điện áp theo ý muốn từ một loại điện áp cho trước
- Hỗ trợ phân cực cho bóng bán dẫn hoạt động hiệu quả
- Tham gia vào trong các mạch tạo dao động RC
- Hỗ trợ điều chỉnh cường độ dòng điện qua các loại thiết bị điện
- Giúp tạo nhiệt lượng bên trong các ứng dụng cần thiết
- Giúp tạo sụt áp ở trên các mạch khi mắc nối tiếp
Một số ứng dụng trong cuộc sống của điện trở
Thực tế, ngoài việc hiểu rõ điện trở là gì, thì điện trở cũng có nhiều ứng dụng trong đời sống. Bạn có thể dùng điện trở nhằm khống chế dòng điện quá tải sao cho phù hợp với những thiết bị khác.
Để tạo được một điện điện áp theo ý muốn từ một điện áp cho trước thì bạn có thể dùng điện trở nhằm tạo thành cầu phân áp. Ngoài ra, còn có một số ứng dụng khác của điện trở như sau:
- Phân cực cho bóng bán dẫn, để bóng bán dẫn hoạt động
- Tham gia vào các mạch tạo dao động RC khi kết hợp cùng với tụ điện, nó được dùng trong các thiết bị tạo sóng và đồng hồ
- Tạo ra được mức nhiệt lượng cần thiết trong nhiều ứng dụng như máy hàn, máy sấy cùng với các thiết bị khác
Trên đây là một số thông tin cơ bản để giải đáp vấn đề điện trở là gì mà Hợp lực MEP muốn chia sẻ cùng bạn đọc. Hy vọng giúp bạn có thêm kiến thức hữu ích hơn về điện trở.
